Athens Schedule 2023

CoMuseum 2023

ΜΟΥΣΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023, ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ/ΠΕΙΡΑΙΩΣ 138

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

12:00 – 18:20

*Ενδέχεται να υπάρξουν μικρές τροποποιήσεις στο τελικό πρόγραμμα.

11:30 – 12:00

Προσέλευση

12:00

Χαιρετισμοί

Καλωσόρισμα
Δρ Γιώργης Μαγγίνης, Επιστημονικός Διευθυντής, Μουσείο Μπενάκη

Λίνα Γ. Μενδώνη, Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού
Matthew Lodge, Πρέσβης της Βρετανίας στην Ελληνική Δημοκρατία
Γιώργος Τζ. Τσούνης, Αμερικανός Πρέσβης στην Ελληνική Δημοκρατία
Αναστασία Ανδρίτσου, Διευθύντρια, British Council στην Ελλάδα και στην Κύπρο

Εισαγωγή
Δρ Σοφία Χανδακά, Γενική Συντονίστρια CoMuseum, Επιμελήτρια Πολιτισμών του Κόσμου, Μουσείο Μπενάκη (Ελλάδα)

12:20 – 12:45

Συμβίωση στα Όρια – Δημιουργώντας νέο Έδαφος

Skinder Hundal MBE, Γενικός Διευθυντής Τεχνών, Βρετανικό Συμβούλιο (Βρετανία)

Ο Skinder Hundal, Γενικός Διευθυντής Τεχνών, του British Council και Πρόεδρος του Cultural Leadership Board στη West Midlands, θα εξετάσει τον αντίκτυπο της τέχνης, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του επιχειρείν σε παγκόσμια και τοπική κλίμακα, εστιάζοντας στον τρόπο που τα μουσεία και οι χώροι τέχνης μπορούν να παρακάμψουν την μετριοκρατία, προωθώντας ιδέες και αποτελεσματικές δράσεις που έρχονται σε αντιπαράθεση με τις συστημικές ανισότητες και δίνουν ώθηση σε «νέους» πολιτισμούς.

Q&A

12:45 – 13:10

Different by Design: Ένα Νέο Μοντέλο για Προσβάσιμες Εκθέσεις Μουσείων

Sarah Schleuning, “Margot B Perot” Επικεφαλής Επιμελήτρια Διακοσμητικών Τεχνών, Dallas Museum of Art (Η.Π.Α.)

Το ‘speechless: different by design’ ήταν ένα πείραμα – μια πρωτοποριακή έκθεση στο Μουσείο Τέχνης του Ντάλας – που είχε στόχο να προωθήσει την έννοια της συμπερίληψης, την ενσυναίσθηση και την καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο βιώνουμε τον κόσμο μέσα από τις αισθήσεις μας, σε συνδυασμό με την εξερεύνηση, την αισθητική ποιότητα και το καινοτόμο design. Περισσότερο από όλα όμως, το speechless καλούσε το μουσείο, ως θεσμό, να επανεξετάσει πτυχές του ρόλου του, να αλλάξει, να αναπτυχθεί, να κάνει και να είναι περισσότερα. Χρησιμοποιώντας την έκθεση ως μελέτη περίπτωσης, η επιμελήτρια του speechless, Sarah Schleuning, συζητά μαζί μας τον τρόπο με τον οποίο τα μουσεία μπορούν να εξερευνήσουν νέες μεθόδους επικοινωνίας μέσα από την τέχνη, το πώς μπορούν να επεκτείνουν τον συμμετοχικό τους ρόλο στην ευρύτερη κοινότητα και το πώς μπορούν να αποτελέσουν χώρους που καλλιεργούν την ενσυναίσθηση και την κατανόηση της διαφορετικότητας.

Q&A

13:10 – 13:20

Το Καθεστώς των Καλλιτεχνών: Η UNESCO συνηγορεί υπέρ της ευνοϊκής μεταχείρισης καλλιτεχνών και επαγγελματιών στους τομείς του πολιτισμού για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας των πολιτιστικών εκφράσεων.

Karalyn Monteil, Επικεφαλής Προγραμμάτων και Εξωστρέφειας, Τομέας Πολιτισμού, Τμήμα Πολυμορφίας Πολιτιστικών Εκφράσεων, UNESCO

Μέσω δύο βασικών κανονιστικών πράξεων της UNESCO, της Σύστασης του 1980 που
αφορά στο Καθεστώς των Καλλιτεχνών και της Σύμβασης του 2005 για την προστασία και
την προώθηση της πολυμορφίας των πολιτιστικών εκφράσεων, η UNESCO υποστηρίζει τη
λήψη μέτρων ευνοϊκής μεταχείρισης για τους καλλιτέχνες και τους επαγγελματίες του
πολιτισμού. Τα μέτρα περιλαμβάνουν τη βελτίωση του επαγγελματικού, κοινωνικού και
οικονομικού καθεστώτος των καλλιτεχνών μέσα από την εφαρμογή στρατηγικών που
σχετίζονται με την κατάρτιση, την κοινωνική ασφάλιση, την απασχολησιμότητα, το εισόδημα
και τις συνθήκες φορολόγησης, την κινητικότητα και την ελευθερία έκφρασής τους.
Και τα δύο αυτά έγγραφα της UNESCO παραμένουν επίκαιρα τόσο σήμερα, όσο και πριν
από δεκαετίες, όταν συντάχθηκαν, δεδομένων των συνεχιζόμενων παγκόσμιων προκλήσεων
σε σχέση με τις αρχές της Διαφορετικότητας, της Ισότητας, της Συμπερίληψης και της
Προσβασιμότητας, των κοινωνικο-οικονομικών δικαιωμάτων και της επίδρασης της ψηφιακής
τεχνολογίας, και της τεχνητής νοημοσύνης, στο έργο των καλλιτεχνών.

Q&A

13:20 – 14:05

Συζήτηση

Τι σημαίνει η Διαφορετικότητα και η Εκπροσώπηση για τους Καλλιτέχνες;

Μιχάλης Αφολαγιάν, Ηθοποιός, Μουσικός, Ακτιβιστής, Ιδρυτής του Πολιτιστικού Κέντρου Anasa (Ελλάδα)
Μαρία Κώττη, Χορεύτρια, Έξις Συμπεριληπτική Ομάδα Χορού (Ελλάδα)
Εύα Μιχαηλίδου, Χοροθεραπεύτρια, Δασκάλα Χορού, Χορεύτρια, Έξις Συμπεριληπτική Ομάδα Χορού (Ελλάδα)
Θοδωρής Προδρομίδης, Εικαστικός Καλλιτέχνης (Ελλάδα)

Συντονισμός
Χρίστος Παπαμιχαήλ, Καλλιτέχνης – Διευθυντής liminal (Ελλάδα)

Q&A

14:05 – 14:15

Εγκλήματα κατά της Πολιτιστικής Κληρονομιάς κατά τη διάρκεια του Πολέμου: Προσεγγίζοντας τη Δικαιοσύνη | ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΑ

Anastasiia Cherednychenko, Ιστορικός, Μουσειολόγος, Πρόεδρος ICOM Ουκρανίας (Ουκρανία)

Σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ του 1948 και τον ορισμό του Raphael Lemkin, που αφορά και στην «πολιτιστική γενοκτονία», σαφή σημάδια γενοκτονίας έχουν παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων που διεξάγει ο στρατός της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Η παγκόσμια κοινότητα αντιμετωπίζει την ανάγκη να αναθεωρήσει την επικρατούσα συνθήκη για την προστασία της αρχιτεκτονικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς κατά τη διάρκεια στρατιωτικών συγκρούσεων λόγω της ανεπαρκούς αποτελεσματικότητάς της, όπως κατέστη σαφές σε προηγούμενες συρράξεις, ιδίως στη Συρία.

Οι άνθρωποι των μουσείων έρχονται αντιμέτωποι με ερωτήματα για το πώς πρέπει να αντιδρούν σε πράξεις γενοκτονίας όταν εκπρόσωποι της Ρωσικής Ομοσπονδίας, με τη συμμετοχή Ρώσων επαγγελματιών των μουσείων ιδιοποιούνται την ουκρανική πολιτιστική κληρονομιά, λαφυραγωγώντας συλλογές μουσείων, αναθεωρώντας και γράφοντας από την αρχή ιστορικές αφηγήσεις και παρουσιάζοντας προπαγανδιστικές εκθέσεις με αντικείμενα που λεηλατήθηκαν, τόσο στα προσωρινά κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας όσο και στο έδαφος της Ρωσίας. Πώς λοιπόν πρέπει να αντιδράσουν τα διεθνή δίκτυα, οι ενώσεις των επαγγελματιών των μουσείων, οι εθνικές ενώσεις και τα μεμονωμένα μουσεία, εάν Ρώσοι επαγγελματίες μουσείων συμμετέχουν σε εγκλήματα πολέμου που παραβιάζουν τους κανόνες της διεθνούς κοινότητας;

Το ζήτημα αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, δεδομένου ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εξελιχθεί σε ένα τεράστιο και ζωντανό παράδειγμα πολιτιστικής γενοκτονίας, που ταυτόχρονα δεν είναι και η μοναδική, και που ωστόσο καταδεικνύει ότι η έλλειψη αντίδρασης δημιουργεί ένα αίσθημα ατιμωρησίας και συμβάλλει στην διάπραξη ολοένα και περισσότερων εγκλημάτων κατά της πολιτιστικής κληρονομιάς.

14:15 – 14:40

they see me rolling, they hating

Κατερίνα Βρανά, Stand up Κωμικός (Ελλάδα)

Q&A

14:40 – 15:20 | ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

15:20 – 15:45

Χτίζοντας ένα πιο δίκαιο μέλλον; | ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΑ

Esme Ward, Διευθύντρια, Manchester Museum, Πανεπιστήμιο Μάντσεστερ (Βρετανία)

Η Esme Ward θα εξετάσει μαζί μας το πώς το Μουσείο του Μάντσεστερ, στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, επιδιώκει να επαναπροσδιορίσει και να ανανεώσει τον δημιουργικό και αστικο-κοινωνικό του ρόλο, προσφέροντας εμπειρίες και ιστορίες με ρίζες στην ίδια την πόλη του Μάντσεστερ, που παλεύουν με την πολυπλοκότητα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα μουσεία σήμερα και προτείνουν μια πιο αληθινή, δίκαιη και αξιοκεντρική προσέγγιση.

Q&A

15:45 – 16:10

Η Δικαιοσύνη εκ των έσω: Ξεκινώντας με το Μουσείο στον Καθρέφτη

Micah Parzen, Διευθύνων Σύμβουλος, Museum of Us (Η.Π.Α.)

Η δολοφονία του George Floyd συνέβαλε καταλυτικά στη στροφή πολλών από τα μουσεία των Ηνωμένων Πολιτειών προς την κατεύθυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ενώ ολοένα και περισσότερα ιδρύματα άρχισαν να αρθρώνουν λόγο, τελικά λίγα δεσμεύτηκαν να υποστηρίξουν τον λόγο τους στην πράξη, με προσανατολισμένες δράσεις. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλές από αυτές τις φιλόδοξες προσπάθειες αποτυγχάνουν, διαιωνίζοντας το ίδιο το πρόβλημα που στοχεύουν να αντιμετωπίσουν. Με στόχο να αποφύγουμε τέτοιες παγίδες, αυτή η ομιλία θα διερευνήσει τη σημασία του να ξεκινήσουμε με «το μουσείο στον καθρέφτη», επιδιώκοντας πρώτα να ζητήσουμε την αλλαγή στις εσωτερικές του διεργασίες, πριν από οποιαδήποτε προσπάθειά του να κάνει τον έξω κόσμο καλύτερο.

Q&A

16:10 – 16:55

Συζήτηση

Προς έναν ορισμό για τις αρχές της Διαφορετικότητας-Ισότητας-Συμπερίληψης-Προσβασιμότητας στον τομέα του Πολιτισμού

Anders Bettum, Επιμελητής, Oslo Museum – Συντονιστής του Εθνικού Δικτύου Μουσείων για τις Μειονότητες και τη Διαφορετικότητα, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο του Όσλο (Νορβηγία)
Annie Fletcher, Διευθύντρια, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Ιρλανδίας (IMMA) (Ιρλανδία)
Natalia Sielewicz, Επιμελήτρια, Επικεφαλής Προγράμματος, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Βαρσοβίας (Πολωνία)
Μαρίνα Τσέκου, Επιμελήτρια Εκπαίδευσης, ΕΜΣΤ – Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Ελλάδα)

Συντονίστρια
Ανδρομάχη Γκαζή, Καθηγήτρια Μουσειολογίας, Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο (Ελλάδα)

Q&A

16:55 – 17:20

Μουσεία… Χώροι Αποδοχής και Σύνδεσης με την Κοινότητα

Hanouf Al-Alawi, Επικεφαλής Εξωστρέφειας και Συμμετοχής Κοινού, Βρετανικό Μουσείο (Βρετανία)

Η Hanouf ανέπτυξε σειρά πρωτοποριακών και συμπεριληπτικών προγραμμάτων εκπαίδευσης, εξωστρέφειας και συμμετοχής κοινού για λογαριασμό του Βρετανικού Μουσείου, του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων, του Kew και της UNESCO, με κύριο αποδέκτη τις μη προνομιούχες κοινότητες. Θα μοιραστεί μαζί μας την εμπειρία της στην εφαρμογή προσεγγίσεων που βασίζονται στους οικονομικούς πόρους, τη συμπαραγωγή και την επούλωση τραυμάτων, με στόχο τη δημιουργία ασφαλών και συμπεριληπτικών χώρων για διαφορετικές ομάδες μέσα στην κοινότητα, αντλώντας παραδείγματα από τη δουλειά της στα μουσεία, τον εθελοντισμό, τον τρίτο τομέα και τους διεθνείς αναπτυξιακούς οργανισμούς.

Q&A

17:20– 17:45

I won’t be afraid.

Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού, Ίδρυμα Ωνάση (Ελλάδα)

Q&A

17:45 – 18:10

Ένα Δυνητικό Μουσείο

Elvira Dyangani Ose, Διευθύντρια, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Βαρκελώνης – MACBA (Ισπανία)

Το «Δυνητικό Μουσείο» είναι ένας νέος τρόπος να προσεγγίσουμε τον θεσμό. Δεν
αφορά μόνο στο Μουσείο που θα μπορούσε να είναι, αλλά δεν είναι, σε μια
εξιδανικευμένη προβολή ανεκπλήρωτων επιθυμιών. Το «Δυνητικό Μουσείο» αφορά
επίσης σε αυτό που μπορεί να γίνει, το πλαίσιο των δυνατοτήτων που ανοίγονται, και
που ωστόσο εξακολουθούν να παραμένουν σε περιορισμό λόγω αυτού που ήδη
υπάρχει. Δεν είναι η πρωτοποριακή παρόρμηση να δημιουργήσουμε κάτι νέο, ενώ
απορρίπτουμε το παρελθόν, ούτε το συντηρητικό ένστικτο να διαιωνίσουμε αυτό που
έχει ήδη καθιερωθεί, αλλά η αγάπη με την οποία μπορούμε να φροντίσουμε κάτι για το
δικό του καλό, και – όχι μόνο, ή όχι πάντα – να το βοηθήσουμε να μεγαλώσει.

Q&A

18:10 – 18:20

Συμπεράσματα

Δρ Σοφία Χανδακά, Γενική Συντονίστρια CoMuseum, Επιμελήτρια Πολιτισμών του Κόσμου, Μουσείο Μπενάκη (Ελλάδα)

18:20 – 19:30

Pop-up Έκθεση Virtual Reality
The Abandonment Museum: Αιχμαλωτίζοντας τα τραύματα του παρελθόντος, διαμορφώνοντας ένα νέο μέλλον

Oana Drăgulinescu, Ιδρύτρια, The Museum of Abandonment (Ρουμανία)

Το Museum of Abandonment, ιδρύθηκε το 2021 και είναι μια πρωτοποριακή ψηφιακή πρωτοβουλία που απηχεί την εγκατάλειψη παιδιών στη Ρουμανία. Λειτουργώντας τόσο ως ένα πολιτιστικό εγχείρημα όσο και ως μια ξεχωριστή επικοινωνιακή πρωτοβουλία, το μουσείο επιδιώκει να επαναδιαμορφώσει τις απόψεις της κοινωνίας σχετικά με το ένα εκατομμύριο παιδιά που μεγαλώνουν στα ορφανοτροφεία της Ρουμανίας. Εστιάζοντας στο περιβόητο Sighet Hospital – Foster Care, η πρώτη μας ψηφιακή έκθεση συνδυάζει την τρισδιάστατη σάρωση, τα παιχνίδια αλληλεπίδρασης και την τεχνολογία επαυξημένης πραγματικότητας, και επικεντρώνει την προσοχή στο σοβαρό ζήτημα της απόλυτης εγκατάλειψης. Η έκθεση αυτή ξεχωρίζει για την αξία της ως ένα επιδραστικό εργαλείο για να ενισχύσει την ευαισθητοποίηση και την κατανόηση της πολυπλοκότητας που περιβάλλει το κοινωνικό αυτό φαινόμενο και τις επιπτώσεις του.